Apel Rady Przedsiębiorczości o podjęcie działań w zakresie określenia polityki migracyjnej oraz usprawnienia procesów warunkujących dostęp cudzoziemców do polskiego rynku pracy

Rada Przedsiębiorczości apeluje o jak najszybsze podjęcie działań na rzecz wprowadzenia ułatwień w dostępie cudzoziemców do polskiego rynku pracy. W naszej ocenie obecna sytuacja, w której brakuje pracowników zarówno do prac specjalistycznych, jak i prac prostych, stanowi zagrożenie dla dalszego rozwoju firm działających w Polsce. Oczekujemy otwartej i merytorycznej dyskusji w sprawie polityki migracyjnej, w szczególności w odniesieniu do migracji zarobkowej oraz zapowiadanych przez Rząd RP zmian w zakresie uproszenia i skrócenia procedur.

Dostępność pracowników ma kluczowe znaczenie dla możliwości prowadzenia i rozwoju gospodarczego w Polsce. Z uwagi na trendy demograficzne każdego roku ubywa osób w wieku produkcyjnym, co w istotny sposób przekłada się na możliwości pozyskania pracowników. W wyniku procesów demograficznych (naturalnych i migracji) kurczą się polskie zasoby pracy. W roku 2000 liczba osób w wieku produkcyjnym wnosiła 25,3 mln, podczas gdy 20 lat później było to 23,8 mln osób, czyli o blisko 1,5 mln mniej. Firmy działające na polskim rynku pracy potrzebują pracowników, zarówno na stanowiskach specjalistycznych i kierowniczych, jak i do prac prostych. Niedobory rąk do pracy odczuwalne są szczególnie w branży ICT, handlu, produkcji czy budownictwie. Bez uzupełnienia tej luki przedsiębiorstwa stracą możliwości realizacji kontraktów terminowych czy wywiązywania się z zawartych umów.

Zwracamy uwagę, że zwiększająca się obecność pracowników z państw trzecich na polskim rynku pracy nie powoduje – wbrew wcześniejszym obawom – negatywnych zjawisk. Polska obecnie ma jeden z najniższych wskaźników bezrobocia mierzonego w BAEL. Jednocześnie mamy do czynienia z powrotem do dynamiki wzrostu wynagrodzeń na poziomie zbliżonym do czasu sprzed pandemii. Przeciętne wynagrodzenie wypłacone we wrześniu br. w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 5841,16 zł, co oznacza wzrost w ciągu roku o 8,7%. Powyższe dane wskazują na przewagę popytu na prace nad jej podażą.

Zwiększenie liczby osób pracujących poprzez zatrudnianie cudzoziemców jest dla wielu pracodawców koniecznością, ale też szansą na pozyskanie talentów z innych rynków pracy. Nie możemy zapominać, że o ten kapitał konkurują z Polską inne kraje UE. Dlatego też oczekujemy od administracji publicznej wsparcia tego procesu, również poprzez tworzenie w kraju warunków integracji społecznej dla pracowników cudzoziemskich i ich rodzin.

Największym problemem w zakresie dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy jest przewlekłość procedur administracyjnych i niepewność co do ich efektu. Aby obecny stan uległ zmianie konieczna jest ścisła współpraca międzyresortowa. Potrzebne są nowe rozwiązania, które uproszczą i przyśpieszą procedury administracyjne:

1. System przyznawania prawa do pracy na polskim rynku pracy powinien być zinformatyzowany, a bazy zawierające informacje potrzebne do podjęcia decyzji przez polskie organy zintegrowane, tak aby ograniczyć liczbę dokumentów wymaganych od pracodawcy chcącego zatrudnić cudzoziemca.

2. Wydłużenie okresu, w którym pracownicy z krajów trzecich mogą podejmować pracę na podstawie oświadczeń pracodawców o powierzeniu pracy cudzoziemcom oraz rozszerzenie listy krajów, których obywatele mogą korzystać z tego rozwiązania.

3. Skrócenie procesu wydawania zezwoleń na pracę poprzez zmianę kompetencji organów i przeniesienie tego procesu do powiatowych urzędów pracy, konieczne jest również określenie jednolitej listy dokumentów przedkładanych przez cudzoziemca i pracodawcę wystarczających do wydania zezwolenia.

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, które nie dotykają wszystkich istniejących problemów w omawianym zakresie, Rada Przedsiębiorczości apeluje o przeprowadzanie szerokiej dyskusji na temat kierunków koniecznych zmian z szerokim gronem interesariuszy, uwzględniającym przedsiębiorców i ekspertów. W naszej ocenie kluczowym jest również określanie celów długoterminowych prowadzonych działań.

Do pobrania pdf: Apel Rady Przedsiębiorczości o podjęcie działań w zakresie określenia polityki migracyjnej